Je staat op een verjaardag en je hoort iemand vertellen over waarom je whisky moet schrijven met ‘e’ of zonder ‘e’. Hij verteld dat je alleen Ierse whiskey met een ‘e’ schrijft. Je vraagt jezelf af of dat wel helemaal klopt: Wat is nu precies het verschil? Wanneer wordt whisky zonder ‘e’ of met ‘e’ geschreven?
Verschil tussen Ierse en Schotse whisky
Om die vraag te beantwoorden duiken we eerst even wat handige feitjes op van whisky. Als we kijken naar de oorsprong van whisky, dan komt de whisky oorspronkelijk uit Ierland en vanaf Ierland is het naar Schotland gegaan. De schotten beweren wel dat ze de whisky sterk verbeterd hebben en een veel betere kwaliteit whisky produceren dan de Ieren. Wat is nu precies het verschil tussen Ierse whiskey en Schotse whisky?
- Ierse whiskey heeft nooit een rook smaak. Dat komt omdat de Ierse whisky nooit boven turf wordt geëest.
- Ierse whiskey wordt drie keer gedistilleerd in plaats van twee keer, zoals ze dit in Schotland doen.
- Ierse whiskey wordt gemaakt zowel gemoute als ongemoute gerst, daar waar Schotse whisky altijd alleen van gemoute gerst wordt gemaakt.
- Uiteraard hebben ook de omgeving en de waterbronnen een unieke invloed op de whiskey alleen dat is een algemeen verschil wat natuurlijk geldt voor alle whisky’s
Er bestaan verder vier soorten Ierse whiskey:
- Malt Irish Whiskey – 100% gerst en gedestilleerd in een port still
- Grain Irish Whiskey – Maximaal 30% gerst en voor de rest andere granen
- Pot Still Irish Whiskey – Minimaal 30% gemout gerst en 30% ongemout gerst. Uitsluitend gedestilleerd in een extra groot formaat pot still
- Blended Irish Whiskey – Is een blend van twee of drie van de bovenstaande whiskey
Uitzonderingen
Je hebt bijvoorbeeld Ierse whiskies die maar twee keer gedestilleerd worden, maar je hebt bijvoorbeeld ook Schotse whiskies die drie keer gedestilleerd worden.
Connemara
De Ierse whiskey die twee keer gedestilleerd wordt is bijvoorbeeld Connemara Single Malt Irish Whiskey. Dus het verhaal dat elke Ierse whiskey altijd drie keer gedestilleerd is klopt niet helemaal. Dit is een Peated whiskey en wordt in vergelijking tot de andere Ierse whiskies wel gemaakt van gerst. Naast de turf smaak die gerealiseerd wordt, wordt deze whiskey ook maar twee keer gedestilleerd in plaats van drie. Dit is de enige Ier met een Schots karakter.
Lowlands
Alle Schotse Lowland whisky’s worden net als de Ierse whiskies ook drie keer gedestilleerd en dus kunnen we hiermee bevestigen dat de schrijfwijze van whisky echt alleen te maken heeft met het land van herkomst met dus een aantal uitzonderingen daar gelaten. Een voorbeeld van een Lowland whisky is bijvoorbeeld de Glenkinchie.
Amerikaanse whiskey met“e”
Alle Amerikaanse whiskeys schrijf je dus ook met een “e”. Er zijn 6 verschillende soorten Amerikaanse whiskeys:
- Bourbon whiskey – Alle Bourbon whiskey komt uit Kentucky. Er zijn 7 destilleerderijen in Kentucky met elk hun eigen recept.
- Tennessee whiskey – Het verschil met Bourbon is dat het distillaat gefilterd wordt door houtskool van de sugar maple-boom.
- Rye whiskey – Rye is rogge, dus dit zijn whiskeys waarvoor minimaal 51% rogge is gebruikt.
- Corn whiskey – Dit was de eerste soort whiskey die in Amerika werd gemaakt.
- Wheat whiskey – Dit is whiskey wat minimaal voor 51% gemaakt is van tarwe.
- Blended whiskey – Een mindere kwaliteit whiskey vergeleken met de andere en in vergelijking met de Ierse blends en Schotse blends bestaat de Amerikaanse blend slechts uit 230% whiskey.
Ook daar zijn uiteraard weer uitzonderingen op. Bijvoorbeeld de onderstaande twee Bourbon whiskey
- Maker’s Mark is bijvoorbeeld een Bourbon whiskey uit America. Hun besloten net als nog een paar andere ook lekker eigenwijs te zijn en zij gaven aan dat de ‘e’ bij hun er ook uitgelaten moet worden.
- Old Forester, wat onderdeel is van Kentucky Straight Bourbon Whiskey schrijf je bijvoorbeeld ook zonder ‘e’.
Of een andere Tennesse whiskey die een andere schrijfwijze hanteert:
- George Dickel is een merk van Tennessee whiskey wat weer onder de grote paraplu van Diageo PLC valt. Ook deze whisky schrijf je zonder ‘e’. Dit doen ze om aan te geven dat de whisky van net zo goede kwaliteit is als de Schotse whisky.
Hoe zit het nou dan precies met whisk(e)y?
Er zijn dus meerdere redenen hiervoor. De hoofdreden is dus de herkomst van de Whisky. Wanneer whiskey uit Ierland en de verenigde staten komt schrijf je het met een ‘e’. Dan is het dus whiskey. Hier zijn dus wel wat uitzonderingen op. Komt de whisky uit Schotland of Canada dan schrijf je whisky zonder ‘e’. Dan wordt het dus whisky. Hier zijn geen uitzonderingen in, maar dus wel in het ontwikkel proces als het gaat om hoeveel keer de whisky gedestilleerd wordt. Hoe zit het dan met het meervoud? Je hebt het Engelse meervoud en het meervoud wat wij gebruiken. Het Engelse meervoud is whiskeys ofwel whiskies, maar in Nederland hanteren we gewoon whisky’s.